Cosplay
Cosplay (コスプレ kosupure), İngilizce Costume ve Play kelimelerinin birleştirilmesi ile oluşturulmuş, “Karakter Kostümleri Tasarlama ve Performansını Yapma Sanatı” olarak tanımlanabilir. Yani Cosplay’deki amaç bir karakteri -ki bu anime, manga, oyun, fanart, film, çizgiroman, kitap, internet icon, ünlü kişi, orijinal vs vs olabilir- her bir ayrıntısına dikkat ederek hayata geçirmektir ve bu esas çizer ya da tasarımcısının saygıyla anılmasını ifade eder. Cosplay genelde bu konuda düzenlenen büyük convention (frp, masa oyunları, bilgisayar oyunları, larp, cosplay, söyleşi, panel, yarışmalar, tanıtımlar vs içeren festivaller) lar veya özel fotoğraf çekimleri ile online Cosplay yarışmaları için yapılır. En keyifli kısmı kendi kostümünü tasarlamanın kişiyi zihnen ve el becerisi olarak geliştirmesidir. Sosyal ve interaktif bir hobidir. Dünyadaki başarılı örnekleri sadece bu kostüm sanatı işiyle geçinerek binlerce dolar kazanıyorlar.
Cosplay Sözlük =
Afreko (Afreco) = “After Record Cosplay” . Ekrana bir sahnenin yansıtılması ve izleyicilerin bunu izlemesinin ardından cosplayer veya cosplay ekibi tarafından sahnenin veya devamının canlandırılması ile yapılan sahne gösterisi.
Basecoat = Maket yapımlarında boyadan önce malzemeyi plastidip ve/veya siyah veya beyaz akrilik boya ile kaplayarak astar atma işlemine verilen isim. Bunun faydası bir sonraki esas rengin çok daha canlı durması, malzemeyi sağlam tutması ve nispeten pürüzlerin de giderilmesidir.
Circle lenses = Geniş çapı (14.2 +) sayesinde gözleri olduğundan daha iri ve derin gösteren, normal lenslerden biraz fiyatlı özel üretim cosplay lensleridir.
Convention = FRP, masa oyunları, bilgisayar oyunları, LARP, cosplay, söyleşi, panel, yarışmalar, tanıtımlar vs içeren festivallere verilen isimdir. “Con” diye kısaltılır.
Coscard = Cosplayer kartvizit. Son yıllarda sosyal medyanın hızı ile çekici gelmesi için yapıştırma, karekod vs yaptırmak moda oldu. Genelde büyük bir fotoğraf ve takma isim ile basit tasarlanır. Bazıları e-posta gibi iletişim bilgisi de ekler. Yurtdışı etkinliklerinde oldukça yaygındır ve ünlü cosplayer larca imzalı şekilde satıldığı da görülür.
Her konuda olduğu gibi bu tarz hobi ayrıntılarında dünyanın epey gerisindeyiz. Coscard tasarlatan Cosplayer arkadaşlarım bir elin parmakları kadar. Genelde tasarımcılar, stand ve online satış yapanlar bastırıyor. Onlar da kart şeklinde klasik işler~ Halbuki yapıştırma şeklinde coscard hızlı tanışmalarda cosplayer/cosplayer ve cosplayer/fotoğrafçı arasında çok şık ve sağlıklı iletişim bilgisi paylaşımı sağlar. Çok güzel de hatıra olur. Mini figürinler, 3 boyutlu baskıdan logolar vs çeşitlerine de rastladım.
Cosplay = Karakter kostümleri tasarlama, taşıma ve canlandırma sanatı.
Cosplay Designer = Karakter kostümleri tasarlayan ve bunları giyecek modellere karakter performansı eğitimi veren bir tür tasarımcı veya sanat yönetmeni.
Crossplay = Karşı cinsiyette bir karakterin kostümünü giyinmek.
Crossover = Bir karaktere kendi serisinden başka bir karakterin kostümünü giydirmek.
Couplecos = Çift cosplay çalışması. Bu kelime ile aşık bir çift yanında, dost, silah ya da iş arkadaşları ile diğer tüm rol arkadaşları ile yan yana gelmesi anlaşılır.
Dry brushing = Özellikle zırhlarda eskitme yapmak için süper bir teknik. Fırçada/süngerde çok az boya alıp, boyanacak yüzeyin iç köşelerine hafifçe dağınık şekilde boya bırakılması şeklinde uygulanır. Duruma göre siyah, gümüş, altın veya kahverengi tonları kullanılır.
Fan art = (Hayran Sanatı) Takipçilerin elde veya dijital ortamda cosplayer ın fotoğraf çalışmasını reprodüksiyon veya orijinal tasarlayıp resim çizmesi.
Flash mob = Topluluğun belli bir tema çerçevesinde sokakta aynı şekilde hareket ederek eğlence veya protesto amaçlı eylemi. En ünlülerinden Zombi Yürüyüşleri, apokaliptik inanca sahip insanların başımıza gelecekleri insanlara etkili biçimde aktarmak ve Michael Jackson anmak amacındaki karmaşık toplulukları bünyesinde toplayan bir flash mobtur.FRP (Fantastic Role Playing): Katılımcılarının bir masa etrafında DM (Dungeon Master) ya da GM (Game Master) denilen elemanlarca ortaya konulan senaryo ve karakterlerden yola çıkarak sırayla bu hikayeyi geliştirmesine dayanan bir oyundur. GM oyunculara karakterlerini ve yeteneklerini dağıtır. Oyunda kendi sırası gelip de hamle yapmak isteyen oyuncu istediğini yapabilmek için GM’in belirlediği kadar zar atmalıdır. Karakterin en iyi canlandırılması daha eğlenceli bir oyun yaratırken, iyi zar atmak baskın bir şekilde senaryoyu yönlendirebilir ve genelde orta dünya (Yüzüklerin Efendisi, Unutulmuş Diyarlar, Ejderha Mızrağı, Zindan ve Ejderha, World of Warcraft gibi oyun-kitap-film) konulu eserlerden yola çıkan bu senaryolar GM kontrolünde saatlerce geliştirilen serbest bir beyin jimnastiği ve tiyatral yeteneklerin sunulduğu sahnelere dönüşürler.LARP (Live Action Role Playing) = FRP’ye çok benzeyen fakat oyuncuların gerek kostümleri, gerek oyun oynadıkları alan, gerek tüm hal ve hareketleri, hattaaa yedikleri içtiklerine kadar tamamen senaryoya bağlı olarak karakterlerini yaşattıkları oyun çeşididir. Bazı ülkelerde (özellikle Avrupa) yıllardır süregelen ve üyelerinin haftalarca LARP etkinlikleri için dağlarda, ormanlarda kamp yaparak, çeşitli çekimler ve programlar için performanslarına bağlı kaldıkları etkinlikler görülür.
Mesh contact lenses = Göz bebeklerini örten lens çeşidi. Hem Mesh hem sclera türler de vardır.Photoshot (Photoshoot) = (Fotoğraf çekimi) Convention alanlarında veya kostüm modeli ile fotoğrafçının sözleşip stüdyoda, arazide, mekanda buluşması şeklinde olabilmektedir.
Pattern = Kalıp demektir. Çıkaracağınız kostüm veya aksesuarın parçalarını tek tek kağıt kalıplara dökmeye denmektedir. Terzilerde patron denen çalışma.
Prop = Kostüm için özel üretilen aksesuar ya da silah maketlerine verilen isim.
Roleplay = Karakterinin repliğini, hareketini ya da pozunu performe etmek, sahnelemek. Cosplay sadece sahnede değil, kostüm taşındığı süre boyunca roleplay gerektiren bir hobidir.
Sclera = Çok büyük çaplarda (22 mm kadar) üretilebilen uçuk fiyatlı özel bir lens çeşidi.
Sfs = (Shout for Shout) Duyurmaya karşı duyurma anlamına gelen kısaltma. Sosyal medya üzerinden özellikle hikayelerde birbirlerini etiketleyerek takipçilere duyurma isi.
shot = (photoshoot, photoshot) Kısaca fotoğraf çekimlerine verilen isim.
staff = Karakterin (genelde büyücülerin) ellerinde tuttukları ve kostümlerinin bir parçası olarak üretilmiş olan her türlü silah, teçhizat ve asaya verilen genel isimdir.
tag = Etiket demektir. Başına # işareti konularak sosyal medyada yayınladığınız çalışmanızın fotoğraflarını o kelimeyi o sitede aratan insanlarca bulunmasını sağlayabilirsiniz.
Undercoat = Zırh veya aksesuarınızı ürettiğiniz malzeme pürüzlü veya boyaya tutuculuğu az olduğu durumlarda, boya uygulamadan önce atılan -boyanın pürüzsüz ve sağlam kalmasını sağlayan- birkaç kat tutkal veya elastikor malzemeye verilen isimdir.Washing = Bir boyama efekti tekniğidir. Özellikle akrilik boyaları aşırı sulandırıp bol bol sürmek ve çukurlara dolmasını beklemek şeklinde işler. Çukur bölgelerde muhteşem renk geçişi sağlar. fazla su kalırsa mendille alın.
Weathering = “İklimlendirme” demektir. Makete ıslak, kirli, paslı, yanık, donuk vs efektleri boyalar ve çeşitli malzemeler ile yapmaya denir.WIP (Work In Progress) = (Çalışma esnasında) anlamına gelen, kostümün üretimi sırasında çekilen fotoğraf ve vidyolara verilen kısaltma isimdir.
Workshop = “Çalışma, Atölye” manalarına gelmektedir. Sadece tasarımcının çalıştığı ve kaydını video platformlarında yayınladığı veya belli bir konuda üretim yapmak üzere bir yerde tasarımcının önderliğinde toplanarak merak edilen soruların cevaplandırılması beraberinde el işi çalışmaları yapılmasıdır.
Cosplay Designer ne yapar?
Ben ne yapıyorum? Kostümler tasarlıyorum; elimden çıkarmak istediklerimi de duyuruyorum, çekilişle dağıtıyor veya veriyorum. Modellerimi ve performanslarını bu siteden inceleyebilirsiniz. Kostümleri vermenin yanında tiyatral gösterisi için modelimi hazırlamak, dansı varsa öğretmek, dövüş pozlarını birlikte çalışmak gibi eğitimlerim de mevcuttur. Anlayacağınız bir “cosplay designer”, kostümünün performansı için elinden geleni yapan ve terzilerle alakası olmayan bir tür tasarımcıdır ^_^
Cosplay kostümlerini diğer kostümlerden ayıran fark çizgilerden kurgulanarak hayata geçirilmesi olmuştur. Dolayısıyla kalıpları farklı, malzemeleri apayrıdır. Hem kültürel bir birikim ve malzeme bilgisi hem el becerisi hem de tiyatral yeteneklere sahip olmak başarılı bir cosplay sanatçısı olmak için önemlidir.
Cosplay Faaliyetleri
Cosplay çalışmaları kimi zaman sokaklarda kimi zaman alışveriş merkezlerinde kimi zaman da özel stüdyolarda sergilenir. Temelleri 1970’lere dayanır. Tarihçesi ile ilgili ayrıntılı bir makale için buraya tıklayın. 1998 yılından bu yana başta Japonya olmak üzere pek çok ülkede cosplay kafe adı verilen cosplay sergi noktaları kurulmuştur. Büyük Convention’lar, Yani içinde cosplay fotoğraf çekimleri vidyo çekimleri, dans gösteriler, yarışmalar, kareoke, oyunlar, film gösterimleri ve konferans-panel tarzı hizmetler bulunan büyük cosplay festivalleri dünyanın her yerinde yaygınlaşmaktadır. Özellikle Comiket dergi fuarı Japonya’nın en büyük cosplay sergi alanıdır. Son yıllarda tüm dünyanın takip ettiği birkaç con [convention (etkinlik) in kısaltılması] şu şekildedir: (en büyüklerini alacağım, sadece Amerika’da 100den fazla gelenekselleşmiş con var; İngiltere’dekileri merak edenler tıklasın.)
D-Con (İngiltere)
Otakon (Kanada)
Manifest (Avustralya)
World Cosplay Summit (Japonya) işte o EXPO serüvenini başlatan oluşum budur.
Japan Expo (Fransa)
AnimagiC (Almanya)
Connichi (Almanya)
Uppcon (İsveç)
Comic World (Güney Kore)
Torucon (Türkiye)
İlk “cosplay” ismi geçen mini convention u Ankara’da 2009 da Furkan Aydın (şimdiki Torucon yöneticisi) Cosplay Türkiye volume 1 ile yapmıştır.
Adında “Cosplay” geçen ilk İstanbul mini con unu 28 Ocak 2011 de “Cosplay Türkiye volume 4” adı ile Nilüfer Karaata düzenlemiştir.
Bunların peşi sıra daha birçok organizasyon düzenlenmiş, şimdilerde üniversitelerin kendi Bilimkurgu ve Fantastik gruplarının her yıl geleneksel etkinlikleri şeklinde devam ediyor.
![]() |
Kudelia Aina Bernstein – Yucon:Uprising 2016 – by Kutudaki Zeplin |
Cosplayer için kurallar: COSPLAY ETİĞİ
Karakterinizi tanıyın. Hazırlandığınız karakterin bulunduğu seriyi ya da filmi mümkün mertebe izlemiş olun. Sahnede ya da alanda her türlü soru ile karşılaşabilirsiniz. Özel bir hareketi veya repliği varsa önceden çalışmış olun. Hem zaten bu sanattaki amaç kültürel bir gelişimi de tetiklemektir. Okuyun, araştırın, öğrenin, paylaşın!
Kostümünüzü diğer katılımcılara veya cosplayer lara zarar vermeyecek materyallerden üretmeye çalışın. Ucu sivri, kesici delici silahlar ya da silah maketleri ile her türlü kanat, zırh vs ürünün yanından geçerken veya çarpıştığında insanlara zarar vermeyecek şekilde tasarlanması gerekir. Kalabalık ortamlarda kazalar olabilir. Önlem almak riski en aza indirecektir.
Sahnede yalan atmayın. Kostümü hazır aldıysanız bunu dürüstlükle ifade edin. Emin olun insanlar dürüstlüğünüzü, yeteneklerinizden daha fazla takdir edeceklerdir. Eğer bilmiyorsanız repliğinizi uydurmayın, bu sadece o karakteri yaratan ve saatlerini verip animasyon haline getiren ekibe hakaret olmaktan öteye gitmeyecektir.
Kostümünüz ile katıldığınız ve ödül ile ayrıldığınız bir yarışmadan sonra başka bir ödüllü yarışmaya katılmanız etik olarak kabul edilmez. Bu yurt dışında çeşitli milletlerde cosplay kültürü ve etik anlayışı ile ilgilenen kafa yoran insanların ortak kanaatlerinden aldığım otomot çeviridir. Bu konuda benim düşüncem belirsizdir. Tamamen cosplayer ın kendine biçtiği bakış açısıyla ilgilidir. Şahsen ben Florensia Cosplay Contest için tasarladığım kostümümü, ufak bir değişiklikle Pirate Woman a çevirip Torucon İstanbul 2012 ye katıldığımda yarışmaya katılmamayı seçtim, çünkü o kostümle zaten bir kez ödül almıştım ki bu ödül onun değerini bana kanıtlamıştı.
GameX 2012 Fuar Alanı Cabal Costumes Show Standı
![]() |
Kamana – İzmircon 2016 Bozkır – by Poomer Mine |
Sevgili Mustafa Sarıdağlı ile Cosplay İzmir III’de Rose of Versailles ekibimizin özel fotoğraflarını çalışırken…
Fotoğrafçılar ve Cosplay izleyicileri için kurallar:
Öncelikle bunun bir sanat olduğunu ve çalışmaların en ufağının bile ciddi bir şekilde değerlendirilmesi gerektiğini unutmayın. Sadece izleyici olabilirsiniz, çok şey bilebilirsiniz, cosplayer ın yaşı çok küçük olabilir; fakat bunların hiçbiri size onunla dalga geçme veya girişimlerini görmemezlikten gelme hakkını vermez.
Fotoğraf çekinmek için izin istemelisiniz. Direk yanına bitip zorla kolunuzu atarak kameraya bakmasını istemeniz çok kaba bir harekettir. Kimse kostüm giydi diye herkesle fotoğraf çekmek zorunda değildir. İzin istemeli ve istemediği bir hareket varsa onu zorlamamalısınız. Onun kafasındaki karakter temasına müdahale etmeniz yersiz ve can sıkıcı olacaktır. Japonya’da cosplayer hanımlar convention larda ya da direk Akihabara sokaklarında onların fotoğrafını çekmek isteyen insanlardan yüzlerce yen para isteyebilmektedirler, haberiniz olsun. Profesyonel Fotoğrafçı iseniz; öncelikle cosplayer ı ve karakterini kısaca tanımaya çalışıp onu en güzel gösterebilecek pozlara yöneltmelisiniz; cosplayer karakterine gayet hakim görünüyorsa onu zorlamamalı ve poz seçimlerine güvenmelisiniz. İmzanızın fotoğrafın önüne geçmesine izin vermemelisiniz. Küçük bir amblem veya copyright ambleminin ardından isminizi yazmanız uygundur. Şeffaf imzalar kalite göstergesi ve cosplayer ın çalışmasına saygıyı ifade eder. Cosplayer özel bir yarışma haricinde imzasız fotoğraf kopyalarını isterse, dünya etiğine göre vermeme hakkına sahipsiniz. Fakat buna hakkınız olmadığını iddia ederse, fotoğrafının çekilmesine baştan izin vermemesi gerektiğini hatırlatmalısınız. Siz de bir efor sarf ediyorsunuz, emeğinizi koruyun.
Fotoğraf çekimlerini bozmamaya gayret edin. Bir frp oyuncusu, bir mekan görevlisi, bir veli ya da başka bir cosplayer olabilirsiniz ki fotoğraf çekimlerini engelleyen yerlerde durmak bir sanat icrasını engellemekten farksızdır. Işığı engellemek, fonu kirletmek, bir şeyler fırlatmak ya da lüzumsuz yere seslenip dikkatleri dağıtmak çok yanlış hareketlerdir. Sizden rica edildiğinde engel olmayacağınız yere geçin ve sizden istenmedikçe yardımcı olmaya çalışmayın.
Photograph by Box Turtle at Kimono Day, BUOK
SAHNE ŞOVLARI NEDİR NASIL YAPILMALIDIR?
Genel olarak kabul edilen etik kuralları sevgili Ophelia Cosplay bir grupta özetlemişti, alıntılıyorum:
1 – Grup cosplayi yapan kişilerin zaten grup şovunda rollerini sergilemişken, aynı şeyler yaparak ayrı ayrı da bireysel yarışmaya katılmaları beni sıkıyor.
2 – Aynı şekilde cosplayerların bireyselde başka birinin şovuna yardım ettikten sonra aynı şeyler yaparak başkasının sahnesine de çıkması sadece yarışma zamanını uzatıyor.
3 – Jüri iken de deneyimlediğim başka bir şey; arkadaşlar siz eğer bir kostüm yaptıysanız ve onun akılda kalıcı olmasını istiyorsanız sahneye gelip ışık hızıyla diğer taraftan çıkmayın. 2 durun, karakterinizin hareketi çok yoksa bile bir selam verin, iki dönün; bunlar zor şeyler değiller. Sahneye gelip aynı şekilde yürüyüp diğer taraftan çıkarsanız kostüme ne kadar emek vermiş olursanız olun, akılda kalıcı olmuyorsunuz.
4 – Arkaya 3 dklık video koyarak önde hiçbir şey yapmadan dikilmek bir sahne şovu değildir. Sadece zaman çalıyorsunuz.
5 – Arkaya müzik koyarak şovunuzu sergilemeniz daha etkili olacaktır.
6 – Beni çok etkilemiyor ama kostümünüzün ledli yanarlı dönerli efektli bir şeyli olması jürileri etkileyebilir. İsteyebiliyorsanız ışıkların kapatılmasını falan da söyleyebilirsiniz.
7 – SÖYLEYECEĞİM EN ÖNEMLİ ŞEYLERDEN BİRİSİ :
Kostümünüzü kendiniz yapmadıysanız lütfen ‘ben yaptım’ yalanını söylemeyin, jüriyi ve diğer insanları kandırmayın. Kostümünüz çok müthiş olmuş ve size çok güzel uymuş olabilir, gerçekten karakteri yansıtıyor olabilirsiniz. Benzerlikten vs puanınızı zaten alırsınız. Ama lütfen daha fazla puan alabilmek için ‘YAPMADIĞINIZ KOSTÜMÜ YAPMIŞ GİBİ GÖSTERMEYİN’
Dilerim tüm cosplay severlere ve araştırma yapanlara yararlı bir yazı olur. Herkese sevgiler~